Hoe we een leerzame game voor zorgprofessionals ontwikkelden

Dit artikel is mede geschreven door Bram van Tweede Golf.

Weten huisartsen in Nederland genoeg over diabetes?

In Nederland leunen huisartsen op specialisten voor onderwerpen als palliatieve zorg, geestelijke gezondheid en diabetes. Hoewel dat systeem goed werkt, betekent het ook dat er in opleidingen minder aandacht is voor deze thema’s en dat artsen in de praktijk minder ervaring opdoen met dit soort casussen.

Om dit groeiende probleem aan te pakken, werden Tweede golf en Grafische Republiek benaderd door Schola Medica – een organisatie die geaccrediteerde nascholing voor artsen verzorgt – en door docenten van het Radboudumc. Samen ontwikkelden we een educatief spel waarmee artsen kunnen oefenen aan de hand van klinische casussen.

Kun je leren over medische casussen écht leuk maken?

Vanaf het begin wilden we twee valkuilen vermijden: het spel mocht niet voelen als een examen, maar het moest ook geen eenmalige gimmick zijn. Ideaal gezien zou het leuk genoeg zijn om artsen te motiveren om te blijven spelen.

Hoe combineer je leren en plezier?

Onze aanpak was om elke spelsessie in twee delen op te splitsen: de quiz en de feedback. Hoewel de speler medische casussen krijgt voorgeschoteld, voelt de quiz meer als een trivia-spel. Om de realiteit (en de druk) te vergroten, wordt de speler tussendoor onderbroken door spoedmeldingen met medische vragen die niets te maken hebben met de lopende casus.

Na afloop van de quiz is er geen tijdsdruk meer. De speler kan rustig de scores bekijken en de beantwoorde casussen nalopen, mét feedback en achtergrondinformatie. Het eerste deel voelt echt als een spel, terwijl het tweede deel zorgt voor de inhoudelijke verdieping.

Om spelers te blijven prikkelen, gebruiken we verschillende strategieën voor verschillende typen spelers. Competitieve spelers krijgen een anonieme ranglijst (gebaseerd op regio en beroep). Voor ‘completers’ is het spel verdeeld in meerdere rondes; wie een ronde met voldoende punten afrondt, verdient een achievement. Dat stimuleert om door te spelen totdat alle rondes voltooid zijn.

Hoe hebben we het spel ontworpen?

Als liefhebbers van pubquizzen en gamen was dit project ons op het lijf geschreven. Teamleden hadden eerder gewerkt aan B\Slash – een educatief spel om geletterdheid te stimuleren – en Mindsort, een gamified onderzoekstool om talen te leren.

Het ontwerpproces begon met het onderzoeken van stijlen en het analyseren van de opbouw van andere trivia-spellen. We zagen al snel dat succesvolle quizgames vaak felle kleuren en speelse elementen gebruiken. Dit inspireerde ons om Neo-Brutalisme als uitgangspunt te nemen – een webdesigntrend met eenvoudige, krachtige illustraties en levendige kleuren.

Omdat dit spel specifiek voor de medische sector bedoeld was, hebben we de stijl verfijnd: een combinatie van Neo-Brutalisme met heldere, functionele typografie. Zo bleven de vragen en inhoud altijd centraal staan. Tegelijk kozen we bewust voor een neutraal ontwerp zonder directe verwijzingen naar diabetes, zodat het spel makkelijk voor andere medische of educatieve doeleinden hergebruikt kan worden.

De balans tussen spel en applicatie

Een spel ontwerpen vraagt een andere aanpak dan een traditionele webapplicatie. Bij een webapp staat gebruiksvriendelijkheid voorop, maar bij een spel moet er een balans zijn tussen gebruiksgemak en spelplezier. In dit project hebben we iets meer nadruk gelegd op gebruiksvriendelijkheid, maar zonder dat het spel-element zijn kracht verloor.

Om het plezier te vergroten, voegden we interactieve elementen toe zoals achievements en een privacyvriendelijke ranglijst die voortgang bijhoudt. Deze toevoegingen motiveren spelers om terug te komen en hun scores te verbeteren.

Is het gelukt?

Zoals de Apple design guidelines al in 1982 stelden: “Begin zo vroeg mogelijk met testen – gebruik vrienden, familie en nieuwe collega’s – om de grootste gaten in je ontwerp te ontdekken.”

Dat advies namen we serieus: we organiseerden meerdere gebruikstesten in verschillende fases van de ontwikkeling. Het spel werd in april gelanceerd tijdens een Nederlandse huisartsenbeurs, met veel enthousiasme en een volle workshop. Daardoor zijn we er vrij zeker van dat gebruikers het spel zowel leuk als leerzaam vinden.

Maar neem ons woord er niet voor aan – je kunt het zelf uitproberen.

Tot slot willen we Schola Medica en het Radboudumc bedanken voor de kans om aan dit ontzettend leuke project te werken. Op dit moment bereiden we een soort spiritueel vervolg voor: een educatief spel over spoedzorg.